Net İşletme Sermayesi Nedir? Hesaplama ve Formül
Net İşletme Sermayesi Nedir?
Net işletme sermayesi (NİS), firmanın hayat akışında yeterli likiditeye sahipliğini ve kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü gösterir. Firmanın bilançosunda yer alan dönen varlıklardan, kısa vadeli yabancı kaynaklar değerinin çıkarılması ile cari net işletme sermayesi değeri bulunur. Dönen varlıkların, kısa vadeli yabancı kaynaklara bölünmesiyle de net işletme sermayesi oranı bulunur. Çıkan sonucun 1’den büyük olması firmanın pozitif işletme sermayesine sahip olduğunu gösterir. 1’den küçük olması durumunda şirket negatif işletme sermayesine sahiptir.
Net işletme sermayesi, şirketlerin finansal yönetimi açısından önemli bir role sahiptir. Şirket tarafından belirlenen ideal bir değer seviyelerinde çıkması kritik öneme sahiptir. Bu nedenle sıkça kontrol edilmeli ve ideal seviyeden uzaklaştığında önemli aksiyonlar alınarak ideal seviyeye tekrar çekilmelidir.
Net İşletme Sermayesi Hesaplama ve Formülü
Net İşletme Sermayesi Hesaplama
Basit bir formülü bulunmaktadır. Hesaplama yapılabilmesi için bilançoda yer alan dönen varlıklar ve kısa vadeli yabancı kaynaklar mali verileri gereklidir. Dönen varlıklar hesabından, kısa vadeli yabancı kaynaklar hesabının çıkarılmasıyla net işletme sermayesi bulunur. Net işletme sermayesi oranını bulmak için ise dönen varlıklar hesabı, kısa vadeli yabancı kaynaklar hesabına bölünür.
Net İşletme Sermayesi Formülü
Net İşletme Sermayesi = Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Net İşletme Sermayesi Oranı Formülü
Net İşletme Sermayesi Oranı = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Net İşletme Sermayesi Örnek
Aşağıda bir tablo hazırlanarak 3 hayali şirket üzerinden işletme sermayesi örnekleri verilmiştir.
| İşletme Adı | Dönen Varlıklar | Kısa Vadeli Y.K. | Net İşletme Sermayesi | Net İşletme Sermayesi Oranı |
| XXX Şirketi | 15.270.000 | 16.000.000 | -730.000 | 0.95 |
| YYY Şirketi | 7.250.000 | 5.800.000 | 1.450.000 | 1.25 |
| ZZZ Şirketi | 12.000.000 | 5.600.000 | 6.400.000 | 2.14 |
Örnek incelendiğinde
XXX Şirketinin, negatif işletme sermayesine sahip olduğu ve finansman sıkıntısı yaşadığı yorumu yapılabilir.
YYY Şirketinin, ideal ve pozitif işletme sermayesine sahip olduğu, kısa vadeli borçlarını ödemede sıkıntı çekmediği ve fazla likidite tutmayarak aynı zamanda parayı şirketin gelişimine yönelik kullandığı izlenebilir.
ZZZ Şirketinin, pozitif işletme sermayesine sahip olduğu, kısa vadeli borçlarını rahatlıkla ödeyebileceği ancak fazla likidite bulundurması nedeniyle şirketin iyi bir finansal yönetim gerçekleştirmediği yorumu yapılabilir.
Net İşletme Sermayesi Kaç Olmalı?
Net işletme sermayesi oranının 1 ile 2 arasında bir değer alması beklenir. 1’den küçük olması negatif işletme sermayesine sahipliği gösterir ve kesinlikle istenmez. 1’den büyük olması pozitif işletme sermayesine sahipliği gösterir. Finansal yönetimde 2’den büyük olması da olumsuz karşılanır ancak şirketlerin sektörlerine göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle şirket günlük operasyonlarını dikkate alarak ideal bir değer belirlemelidir.
Neden 1’den Küçük Olmamalı
Net işletme sermayesi oranının 1’den küçük çıkması, şirketin kısa vadeli borçlarını ödemeyeceğinin göstergesidir. Bu nedenle şirket ciddi bir finansman ihtiyacı duyacaktır. Şirketler böyle durumlarda genellikle banka kredisine başvurarak faiz gideri veya stoklarını daha düşük fiyatlarla elden çıkarma yoluna giderek düşük karlılık ya da zararına satış oluştururlar. Bu durum şirketin karlılığını olumsuz etkileyerek başka sıkıntıların çıkmasına yol açabilir.
İdeal Değer
1 ile 2 arasında çıkan net işletme sermayesi oranı istenen durumdur. Hem kısa vadeli borçları ödeme gücünü gösterir hem de paranın çok fazla atıl kalmadığını ve değerlendirildiğini göstermektedir.
Neden 2’den Yüksek Olmamalı
Net işletme sermayesinin 2’den yüksek çıkması, şirketin yüksek likiditeye sahip olduğunu gösterir. Yüksek likidite, paranın atıl durumda olduğunu ve değerlendirilmediği neticesini çıkarır. Ancak finansal yönetimde para atıl olarak kalmamalı ve sürekli üretimde, yatırımda vb. süreçlerde kullanılmalıdır. Ek olarak bazı dönemlerde firmalar piyasaya olan güvensizlik nedeniyle yüksek likiditeye sahip olabilir. Bu durum sektörün olumsuz bir süreç içerisinde olduğunu gösterebilir.
Net İşletme Sermayesi Excel
Aşağıda yer alan linkten net işletme sermayesi excel hesaplama tablosu indirebilirsiniz.
