Likidite Nedir? Likidite Oranı ve Formülü
Likidite Nedir?
Likidite, likit kavramından türemiştir. Likit hızlı bir şekilde paraya dönüşebilen varlığı veya direkt olarak parayı temsil eder. Likidite ise aynı mantığa sahiptir. Hemen kullanılabilecek duruma gelen varlıklar likiditeyi temsil eder. En likit varlık olarak nakit para kabul edilir.
Finansal yönetim ve muhasebe için önemli bir kavramdır. Şirketler için ticari akış içerisinde likidite çok önemlidir. Şirketlerin kısa vadeli borçlarını ödeyebilmeleri için likiditesi yüksek varlıklara sahip olmaları gerekmektedir.
Bilançoda sırasına göre en yüksek likit varlıklar
- Kasa ve Bankalar Hesabı
- Menkul Kıymetler Hesabı
- Ticari Alacaklar
- Diğer Alacaklar
- Stoklar
Muhasebe de likiditesi en düşük varlık, stoklar hesabı olarak kabul edilir. Ancak ürün ve piyasa şartları bu durumu değiştirebilir.
Likidite Oranları
Şirketlerin likidite oranı 3 farklı şekilde incelenebilir. Bu oranların hesaplanabilmesi için şirketin bilanço verilerine ihtiyaç duyulur.
Cari Oran
Dönen varlıklar hesabının, kısa vadeli borçlara bölünmesiyle bulunur. Çıkan oran şirketin kısa vadeli borçlarını ödeyebilmesi katsayısını gösterir. Çıkan sonucun 1’e eşit olması başabaş noktasıdır. 1’den fazla değerde olması beklenir. Aynı zamanda net işletme sermayesi oranı olarak da kabul edilmektedir.
Asit Test Oranı
Yazımızın üst kısmında stokların likiditesi en düşük varlık kabul edildiğini belirtmiştik. Asit test oranı bu noktada devreye girer. Dönen varlıklar hesabından stoklar çıkarılır ve çıkan değer yine kısa vadeli yabancı kaynaklara bölünür. Bu şekilde likiditesi en düşük varlık hesaplamadan arındırılmış olur ve finansal yönetim için daha iyi bir sonuç verir.
Nakit Oranı
En likit varlıklar ile hesaplanır. Hazır likidite konumunda olan varlıklardır. Hesaplamada dönen varlıklar yerine nakit ve nakit benzeri varlıklar kullanılır. Nakit ve nakit benzeri varlıklara; kasa hesabı, bankalar hesabı, menkul kıymetler hesabı örnek olarak verilebilir. Tercihe göre vadesi kısa ve ödeme garantisi yüksek alacaklarda nakit ve nakit benzeri varlıklara dahil edilebilir. Nakit ve nakit benzeri varlıkların, kısa vadeli yabancı kaynaklara bölünmesiyle bulunur.
Likidite Oranı Formülleri
“/” işareti bölme işlemini ifade etmektedir.
Cari Oran Formülü
Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Asit Test Oranı Formülü
(Dönen Varlıklar – Stoklar) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Nakit Oranı Formülü
Nakit ve Nakit Benzerleri / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Likidite Oranı Kaç Olmalı?
Cari oran, asit test oranı veya nakit oranının 1 ile 2 arasında değer alması önemlidir. 1’den düşük olması firmanın kısa vadeli borçlarını ödeyemeyeceğini gösterir. 2’den büyük olması ise şirketin fazla nakit bulundurarak parayı atıl durumda tuttuğunu gösterir. Sektöre göre değişiklik göstermekle beraber istenen oran 1 ile 2 arasındadır.
Likidite Oranı Örnek
Likidite oranlarına örnek verebilmek için aşağıda temsili bir bilanço verileri tablosu oluşturulmuştur.
| Firma Adı | Kasa Hs. | Bankalar Hs. | Stoklar Hs. | Dönen Varlık. | K.V.Y.K |
| XYZ Firması | 1.000.000 | 2.000.000 | 600.000 | 3.800.000 | 3.000.000 |
Yukarıdaki örneğe istinaden 3 farklı likidite oranını hesaplayalım.
Cari Oran = 3.600.000 / 3.000.000 = 1.26
Asit Test Oranı = (3.800.000 – 600.000) / 3.000.000 = 1.07
Nakit Oranı = (1.000.000 (kasa) + 2.000.000 (banka)) / 3.000.000 = 1
