Alıştan ve Satıştan İade Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?
Alıştan ve satıştan iade muhasebe kaydı, bir işletmenin/tüketicinin satın aldığı mal veya hizmeti sonradan iade etmesi durumunda yapılan muhasebe kaydını ifade eder. Bu işlem, genellikle işletmenin satın aldığı mal veya hizmetin kalitesinden veya uygunluğundan emin olmaması, yanlış teslimat yapılması veya başka bir nedenden dolayı malın iade edilmesi gerektiğinde gerçekleşir.
Alıştan İade Muhasebe Kaydı
Alıştan iade muhasebe kaydını malı satın alan firma gerçekleştirir. İlk etapta bir malı satın aldığını varsayalım ve daha sonra bu malın iade edildiğinde yapılacak alıştan iade muhasebe kaydını gerçekleştirelim.
ABC Firması XYZ firmasından 100.000TL’lik mal aldığını varsayalım. KDV oranımız ise %18 olsun.
Bu işlem için ABC firması aşağıda yer alan kaydı yapacaktır.
| Madde No | Açıklama | Borç | Alacak | |
| 1 | 153 Ticari Mallar 191 İndirilecek KDV | 320 Satıcılar | 100.000 18.000 | 118.000 |
Daha sonra ABC firmasının herhangi nedenden dolayı malı iade etmek istediğini ve XYZ firmasının kabul ettiğini varsayalım. Malın fiziki iadesinden sonra aşağıda yer alan kayıtlar yapılacaktır.
ABC firmasının alıştan iade muhasebe kaydı
| Madde No | Açıklama | Borç | Alacak | |
| 1 | 320 Satıcılar | 153 Ticari Mallar 391 Hesaplanan KDV | 118.000 | 100.000 18.000 |
Örnekte görüldüğü üzere malı alan firmanın alıştan iade muhasebe kaydı, satın alma işleminin tam tersi olarak gerçekleşir ve “191 İndirilecek KDV” yerine “391 Hesaplanan KDV” hesabı kullanılır.
Satıştan İade Muhasebe Kaydı
Satıştan iade muhasebe kaydını ise malı satan firma gerçekleştirir. Herhangi bir nedenden dolayı sattığı mal geri iade olarak gelmiştir.
Yine aynı örnek üzerinden gidelim.
İlk etapta malın satıldığı an yapılacak kaydı gerçekleştirelim.
ABC firması XYZ firmasından 100.000TL değerinde mal satın almış olsun. KDV oranımız ise %18 olsun.
Bu işlem için XYZ firması ise aşağıda yer alan kaydı yapacaktır.
| Madde No | Açıklama | Borç | Alacak | |
| 1 | 120 Alıcılar | 600 Yurtiçi Satışlar 391 Hesaplanan KDV | 118.000 | 100.000 18.000 |
Daha sonra herhangi bir nedenden dolayı ABC firmasının almış olduğu 100.000TL’lik malı geri iade ettiğini varsayalım.
XYZ firmasının satıştan iade muhasebe kaydı ise aşağıdaki gibi gerçekleşir.
| Madde No | Açıklama | Borç | Alacak | |
| 1 | 610 Satıştan İadeler 191 İndirilecek KDV | 120 Alıcılar | 100.000 18.000 | 118.000 |
Malı iade alan firmada ise kayıtlar yine tersine dönecek ve “600 Yurtiçi Satışlar” ile “391 Hesaplanan KDV” yerine “610 Satıştan İadeler” ve “191 Hesaplanan KDV” hesapları kullanılacaktır.
Alıştan ve Satıştan İade KDV Kaydı
Örnekte ana hesaplar kullanılmıştır ancak uygulamada şirketler alt hesaplarda iade ve hesaplanan ilave KDV gibi kayıtlar tutmaktadır. Örnek olarak
Malı sattıktan sonra iade alan firma “391.05 Hesaplanan İlave KDV”
Malı iade eden firma ise “191 İade KDV”
gibi alt hesaplarda kayıt tutmaktadır. Bu durum muhasebe sürecinin daha karmaşıklığını azaltacaktır.